Dat is een heel akelig gevoel, dat geloof ik graag. En het belemmert je behoorlijk, zo te horen. Ik vind het lastig om hierop even kort antwoord te geven. Meestal heeft het toch te maken met een beeld wat je van jezelf hebt, waardoor je denkt dat je prestaties moet neerzetten die boven je kunnen uitgaan. Het kan te maken hebben met stemmetjes in je hoofd van dingen die vroeger zijn gebeurd. Bijvoorbeeld een situatie dat je als kind het niet wist op school en je klasgenoten lachten. Zoiets kan zo diep ingrijpen dat je denkt: “dit nooit weer”. Maar het kan ook zijn dat je ouders altijd hoge eisen stelden waar je nooit aan kon voldoen en waardoor je nu denkt dat je het ook vast niet zal kunnen. Of een broer of zus hebben die dit soort dingen altijd zo goed kon en waar je mee vergeleken werd. Het zijn vaak bepaalde situaties die zich vastzetten in ons emotionele brein, waardoor er een angstreactie in gang wordt gezet wanneer zich een nieuwe situatie van presteren voordoet. Waar dat vandaan komt is bijna alleen maar te achterhalen door gesprekken hierover. Je kan er ook een boek over lezen, dat kan je al wat inzicht geven. Zo niet, kom dan eens, dan praten we verder. Misschien ben je met een beperkt aantal keren al een heel eind verder in je eigen ontdekkingen.

Ja, dat is echt faalangst. Weten dat je het kan en toch bang zijn om te falen, waardoor je gaat falen. Je bevestigt je eigen angstgedachte. Ik kan je allerlei trucjes vertellen, maar ze helpen geen van allen echt. Wat wel kan helpen is als je eens een boek leest over patronen die mensen kunnen hebben. Of dat je samen met een hulpverlener kijkt wat voor reactie er plaatsvindt in jou als je aan een toets denkt, waarom dat gebeurt en of je dat op meer terreinen van het leven hebt waar je presteren moet. We zoeken dan verder naar oorzaken en valkuilen en kijken of die weg te nemen zijn. Op het moment dat jij gaat inzien dat er een oorzaak onder ligt waardoor je jezelf niet vertrouwt, kan het winnen beginnen. Dan weet je namelijk tegen welke vijand je te vechten hebt.

Grappig, jij noemt het mensenvrees. Ik denk dat het meer vrees voor jezelf is. Vrees dat je minder leuk zal overkomen of minder welbespraakt dan je bent of dan anderen zijn. En dat soort beelden komt meestal ergens vandaan. Je lijkt het in kleine kring prima te doen, dus je bent goed zoals je bent. Waarom zou jij ineens een andere persoon zijn in een grote groep? Maar je hebt jezelf een beeld opgedrongen van een persoon die je, lijkt mij, helemaal niet bent. Kan dat kloppen? Dat heeft heel vaak te maken met dingen die ooit gebeurd zijn. Soms natuurlijk ook met een karakter, maar meer nog wat mensen deden of zeiden, of je gepest werd of door iemand gekleineerd. Of je hebt jezelf om een andere reden wijs gemaakt dat je niet interessant genoeg zou zijn. Soms kan het iets kleins zijn, waardoor je het vertrouwen in jezelf kwijt raakte. In de hulpverlening kijken we naar schema’s die je hebt en die je op allerlei plekken in je leven volgt. En we onderzoeken waarom je dat doet. Je kan er op internet ook veel over vinden. Over patronen herkennen bij jezelf of schema’s ontdekken. Je kan ook bij mij zo’n schema-onderzoek doen en kijken wat er bij jou speelt waardoor je belemmerd wordt.